بررسی بدن؛ ابزاری درونی برای خودآگاهی
بررسی بدن چیست؟ چگونه انجام میشود؟ چرا اهمیت دارد؟
بررسی بدن در عین سادگی تاثیر بسیار عمیقی دارد. بررسی بدن به بیان ساده عبارت است از تمرکز بر آنچه در درون تجربه میکنید. این شیوه ابزاری درونی برای خودآگاهی، تصمیمگیری و هدایت خود محسوب میشود.
بررسیهای بدن میتواند در شفاف سازی خواستهها و نیازهایتان موثر بوده و مشخص کند بهترین اقدام بعدیتان چه باشد. این امر به عنوان نوعی قطب نمای درونی کمک میکند تا مسیرتان را از میان هزارتوی انتخابها و دگرگونیهای زندگی بیابید.
درمانگر باری تسلر در رابطه با بررسی بدن معتقد است: « بررسی بدن کمک میکند تا به خودتان بازگردید، از لایه لایه وجودتان پرده برمیدارد، اعصاب فرسوده را تسکین میدهد وابهام ذهنی را برطرف میسازد.»
تسلر توصیه میکند هنگامی که نیاز است تصمیم گیری مالی (مانند خرید چیزی) داشته باشید همچنین در انواع موقعیتهایی که نیاز دارید با راهنما و احساسات درونیتان ارتباط بگیرید، از بررسی بدن استفاده کنید.
بررسی بدن میتواند در این موارد موثر واقع شود:
- آگاهی از آنچه احساس میکنید: آیا گرسنه، عصبانی یا خسته هستم؟ یا آیا در حال حاضر به دلیل اینکه واقعاً ناراحتم، نیاز به تسلی دارم؟
- زمانی که احساس میکنید موقعیت تحمل ناپذیر میشود بر خود متمرکز بمانید تا درگیر افکار ترسناک در مورد آینده نشده و در احساسات مربوط به گذشته غرق نشوید.
- با خود اصیلتان در ارتباط بمانید. آگاهی از هیجانات اساسیتان در لحظه، شیوهای فوق العاده برای احساس اصالت و صداقت نسبت به خودتان محسوب میشود.
- تشخیص دهید چگونه هنگام دشواریها با دیگران ارتباط بگیرید. تمرکز بر نیازها یا ترسهایی که از طریق توجه بر بدن به وجودشان پی میبرید، میتواند در نحوه ارتباطگیری حتی در موقعیتهای چالش برانگیز کمک کننده باشد.
- هنگام تصمیم گیری: مثلا آیا باید آن چکمههای چرمی خیره کننده را خریداری کنم؟
- به خود امکان دهید با احساسات خوبتان باقی بمانید حتی اگر برایتان اضطراب برانگیز باشد. چرا که بسیاری از ما معتقدیم احساس خوب داشتن میتواند در واقع افکاری همچون« اتفاق بدی باید در معرض وقوع باشد» را برانگیزاند، به خاطر همین ناخودآگاه به سرعت از احساسات خوب فاصله میگیریم.
مراحل هفتگانه بررسی بدن:
برخی افراد از جمله تسلر این شیوه را بررسی بدن و برخی دیگر ترجیح میدهند آن را اسکن بدن بنامند. دن سیگل مایل است از سر واژه SIFT استفاده کند. ذهن و بدنتان را برای پی بردن به دریافتهای حسی، تصاویر، احساسات و افکارتان اسکن کنید.
قبل پرداختن به نحوه بررسی بدن، توجه به این نکته حائز اهمیت است که اگر هنگام بررسی بدن متوجه شدید که با تصاویر، احساسات یا افکار دشوار و تحمل ناپذیر مواجه شدید احتمالاً تروماهای گذشته به سطح آمده برای گذار از چنین حالتی ضروریست با درمانگری با تجربه به پردازش آن بپردازید.
Sensations, Images, Feelings, Thoughts
1. دست از کار بکشید
از کاری که در حال انجامش هستید دست بکشید. اگر دیگر افراد در کنارتان هستند بهتر است از آنها عذرخواهی کرده و به مکانی که آرام و ساکت باشد بروید.
2. نفس بکشید
توجه خود را به درون معطوف کنید، به نحوه تنفستان توجه کنید. سپس نفسهای آهستهتر و عمیقتری بکشید. بازدمتان را طولانیتر کرده و به آرامی مانند دمیدن داخل یک نی به بیرون بدمید، آهسته و طولانی. بستن چشمهایتان میتواند در انجام بهتر آن موثر باشد.
3. به دریافتهای حسی بدنتان توجه کنید.
نسبت به آنچه در بدنتان رخ میدهد کنجکاو و مشتاق باشید. اشتباه نکنید چنین امری برای ارزیابی، تایید یا درجهبندی احساساتتان نیست، فقط به آنچه در درونتان میگذرد توجه کنید. بدون اینکه سعی کنید چیزی را تغییر دهید.
پوست: آیا میتوانید عبور جریان هوا بر روی پوستتان را احساس کنید؟ سوزش؟ سرما یا گرما؟ تحریک یا هر چیز دیگر؟
معده/ روده: آیا احساس انقباض دارید؟ عدم انسداد؟ نفخ؟ تنش؟ لرزش؟ سفتی؟
قفسه سینه/ ریهها: آیا قفسه سینهتان احساس تنگی و فشردگی دارد یا در حالت آرامش است؟ محدودیت تنفسی دارد یا هر چیز دیگری؟
گلو: آیا گلویتان انسداد دارد؟ سوزش؟ نرمال است یا هر چیز دیگری؟
ناحیه لگن: احساس آرامش و ثبات دارید؟ برانگیختگی؟ بیحسی؟ سنگینی؟ درد؟ گرفتگی؟ نیاز به لمس یا هر چیز دیگری؟
چشمها، فک و صورت: آیا احساس تنش دارید؟ آرامش؟ تنگی یا گشادی یا هر چیز دیگری؟
گردن و شانهها: آیا در برابر چیزی احساس دفاع یا گوش به زنگی دارید؟ احساس راحتی یا هر چیز دیگری؟
بازوها و دستان: آیا میل به ضربه زدن رو به بیرون دارید؟ کشیدن دستها به سمت داخل؟ حالت لرزش؟ یا تکان خوردن یا هر حس دیگری؟
پاها: آیا تمایل به جنبیدن دارند؟ تکان خوردن؟ سستی یا استحکام؟ یا هر چیز دیگری!؟
4. به هر هیجانی توجه کنید
آیا احساس اضطراب؟ اعصابتان به هم ریخته است؟ غمگین؟ سرشار از ترس؟ خشمگین؟ رئوف؟ هیجان زده یا هر هیجان دیگری؟
ببینید آیا میتوانید به خود اجازه دهید هرگونه احساسی که دارید را تجربه کنید. توجه کنید آیا هیجانتان دگرگون شده، شدت یافته یا تضعیف میشود یا به صورت ایستا و بدون تغییر باقی مانده است.
اگر احساس کردید تحت فشار هستید توجه خودتان را به قسمت دیگری از بدنتان که احساس آرامش یا تعادل بیشتری دارد معطوف کنید. شاید بتوانید آگاهانه پاها، رانها و کمر خود را احساس کرده و فشاری که به صندلی و کف زمین وارد میآورند را درک کنید. ممکن است بعداً در صورت تمایل بتوانید توجهتان را مجدداً و برای مدتی کوتاه به احساسات ناخوشایند معطوف کنید.
5. برای تصویرها جا باز کنید.
افراد اغلب هنگام بررسی بدنی متوجه میشوند که تصویری به صورت خودانگیخته برایشان بالا میآید.
این تصویر شاید مربوط به لحظهای از رویای اخیر باشد.
یا ممکن است مربوط به آنچه در ذهن در حال وقوع است باشد یا حلقههایی از دود یا یک بلوک مشکی بزرگ.
گاهی اوقات تصویر ممکن است مربوط به اشیا ملموس مانند سطل فلزی درخشان، هوادار پر انرژی، لباس زره ای، حلزونی که در لاک خود مخفی شده یا یک شیر در حال غرش باشد.
این تصاویر می توانند منبعی از اطلاعات ارزشمند باشند. با احساساتی که این تصاویر با خود همراه دارند همگام، چرا که ممکن است خرد زیادی را در بر داشته باشند.
6. به افکارتان گوش فرا دهید.
گویی که دو نسخه از شما وجود دارد: یک نسخه دربردارنده افکار است و دیگری در حال مشاهده و شنیدن آنها بدون این که درون افکار حضور داشته باشد.
ممکن است با برخی افکار خود سرزنشگر یا خود حمایتگر مواجه شوید.
شاید صدای پدر یا مادرتان را بشنوید که هشدار داده، سرزنش میکنند یا سخنی مهربانانه میگویند.
شاید متوجه کودکی سرکش شوید که میگوید: « بیخیال، بخرش به پیامدش فکر نکن. »
شاید بخشی از وجودتان با بخشی دیگر از وجودتان گفتگوی کوتاهی داشته باشند. (نه، این به این معنی نیست که دیوانه شدهاید. این امر میتواند در شفاف سازی نیروهای گوناگونی که در درونتان عاملیت دارند موثر باشد).
در طی این فرایند نسبت به خود مهربان باشید. ناراحت شدن از خودتان یا تلاش برای خاموش سازی افکار یا احساساتتان در نهایت کارآمد نخواهد بود. سعی کنید به جای رد تفکرات و احساسات، نسبت به آنها پذیرا باشید تا در زمان مناسب، هنگامی که به اندازه کافی مورد توجه و مهربانی قرار گرفتند دچار تغییر شوند.
مرکز روانشناسی هیجان مدار آوی واقع در تهران خیابان گیشا با تیم حرفه ای درمانگران متخصص هیجان مدار به صورت ویژه بر درمان تروما و اختلالات پس از آسیب تمرکز دارد. اگر به دنبال یک روانشناس خوب و یک کلینیک روانشناسی خوب هستید پیشنهاد می شود از جلسات تریاژ کلینیک روانشناسی آوی استفاده نمائید
7. اجازه دادن به تغییر
همینطور که در دریافتهای حسی، تصاویر، احساسات و افکار خود عمیق میشوید، متوجه برخی تغییرات خواهید شد که انجام دادنشان احساس خوبی به همراه خواهد داشت.
ممکن است فکتان بخواهد از حالت خشکی خارج شود.
ممکن است دستها و بازوهایتان تمایل داشته باشند که تکان بخورند.
ممکن است پاهایتان بخواهند به عقب و جلو حرکت کنند.
ممکن است بخواهید لبخند زده، گردنتان را چرخانده و تنش موجود را رها سازید.
ممکن است مایل باشید تنفستان را عمیقتر کنید.
همه اینها برای آگاهی یافتن است
نباید الزاماً چیزی را تغییر داده یا به بهترین حالت ممکن برسانید. اگرچه گاهی اوقات بررسی بدن منجر به افزایش آرامشمان میشود اما همیشه اینطور نیست و ایرادی ندارد.
اولین هدف از بررسی بدن افزایش آگاهی است.
هر چند بررسی بدن ابزار نامحسوسی به نظر میٰسد، اما هرچه بیشتر مورد استفاده قرار گیرد قویتر و کارآمدتر میشود.
مواقعی که میخواهید موضوعی برایتان واضحتر شود یا مایلید بر خودتان متمرکز و با خودتان همگامتر باشید میتوانید از بررسی بدن استفاده کنید.
هنگامی که فردی برای انجام کاری از شما درخواست دارد قبل از پاسخ دادن به او میتوانید بررسی بدن جزئی یا کامل انجام دهید. به ویژه اگر عادت دارید درخواست دیگران را قبول کرده و سپس از کار خود پشیمان شوید این امر برایتان مفید است.
وقتی احساس میکنید خلقتان پایین است، عصبانی هستید، احساس افسردگی یا ناامیدی دارید، بررسی بدن را انجام دهید. با انجام چنین کاری ممکن است به مسئله زیربنایی این احساسات و رفتارهایتان پی ببرید.
آگاهی می تواند حفظ مرزبندیهای مناسب، تمرین خود مراقبتی، ارتباط اصیل با دیگران و احساس صداقت و رضایتمندی بیشتر را در پی داشته باشد. آگاهی منتج از بررسی بدن می تواند کمک کند تا از احساسات و وضعیتهای بدنتان به عنوان نشانههایی هدایتگر در جهت انتخاب بهترین گزینهها در زندگی بهره بگیرید.
نکته پایانی بسیار مهم: مهربان باشید.
اگر نتوانید در طول و پس از فرایند بررسی بدن نسبت به خودتان پذیرا و مهربان باشید، بررسی بدن بازدهی نخواهد داشت.
اگر متوجه شدید که از جملات باید و نبایدی مانند «من نباید این احساس را داشته باشم بلکه باید احساسم به گونه دیگری باشد» استفاده میکنید لطفاً بازنگری داشته و به خود یادآوری کنید که آنچه در حال حاضر هستید بسیار خوب است؛انسانی ناقص و نرمال، همانند همگی انسانها.
اگرچه متناقض به نظر میرسد اما واقعیت این است که احساسات و وضعیتهای حسی بعد از پذیرش و اجازه ابراز وجود داشتن خیلی راحتتر تغییر پیدا میکند.
از طریق بررسی بدن خودآگاهیتان افزایش خواهد یافت
اگر به دنبال فردی هستید که به شما در درک احساسات و افکار برانگیخته شده طی بررسی بدن کمک کند یا اگر صرفاً میخواهید فردی در دگرگونیهای زندگی به شما کمک کند مراجعه به درمانگر میتواند موثر باشد.
مرکز روانشناسی هیجان مدار آوی واقع در تهران خیابان گیشا با تیم حرفه ای درمانگران متخصص هیجان مدار به صورت ویژه بر درمان تروما و اختلالات پس از آسیب تمرکز دارد. اگر به دنبال یک روانشناس خوب و یک کلینیک روانشناسی خوب هستید پیشنهاد می شود از جلسات تریاژ کلینیک روانشناسی آوی استفاده نمائید
دیدگاهتان را بنویسید